Regionale dagbladen verliezen lezers aan landelijke dagbladen. Dat is een van de conclusies van het onderzoek Regionale dagbladen in economisch perspectief dat door KPMG BEA werd uitgevoerd in opdracht van het Bedrijfsfonds voor de Pers.
Aanleiding voor het onderzoek is de afnemende diversiteit van het aanbod van regionale dagbladen. Het onderzoek geeft antwoord op de vraag welke economische oorzaken ten grondslag liggen aan deze afnemende diversiteit.
Rol van de overheid
De overheid ziet de media als platform voor de doorgifte van meningen van personen en partijen, daarom probeert zij de pluriformiteit en toegankelijkheid van de media te waarborgen. Dit gebeurt via het Bedrijfsfonds voor de Pers en met behulp van maatregelen die door de NMa worden gevoerd, om de onafhankelijkheid te bewaken.
Markt in ontwikkeling
In de markt voor nieuws en informatie is een concentratiegolf waar te nemen in het aanbod van regionaal nieuws. Vaak wordt het regionale nieuws zelfs door slechts één aanbieder verzorgd en is de onderlinge concurrentie in bepaalde regio‘s komen te vervallen. Haaks hierop staat de toename van concurrentie door andere media zoals internet, lokale en regionale televisie, en nieuwe toetreders op de landelijke dagbladenmarkt, zoals de gratis dagbladen.
Door het verschuiven van het consumentengedrag naar commerciële televisie, internet en gratis dagbladen verplaatsen ook de advertentieinkomsten.
Strategische keuzes
Het minder aantal lezers en daarmee samenhangend ook minder advertentie-inkomsten, zorgen ervoor dat de regionale dagbladen een aantal strategische keuzes hebben om de concurrentie de baas te blijven. In het onderzoek worden de volgende strategische keuzes aangedragen:
1) Organisatiestrategie: fusie, overname of samenwerking?
Schaalvergroting levert direct kostenbesparingen op en prikkelt daarmee bedrijven om te fuseren, te (ver)kopen of samen te werken.
2) Prijsstrategie;
Om het verlies van lezers aan landelijke dagbladen door regionale dagbladen tegen te gaan, hebben regionale dagbladen vanaf eind jaren negentig hun prijzen systematisch minder verhoogd dan landelijke dagbladen.
3) Productstrategie.
Uit het onderzoek is gebleken dat er relatief weinig sprake is van productdifferentiatie. Het vermoeden is zelfs ontstaan dat de nadruk op kostenbesparing de ontwikkeling van nieuwe producten en nieuwsdiensten in de weg staat.
Conclusie
De afnemende diversiteit van regionale dagbladen hangt samen met een aantal ontwikkelingen waar niet alleen de regionale maar ook de landelijke dagbladen mee te maken krijgen. Ten eerste is het aanbod van concurrerende aanbieders van nieuws en informatie toegenomen. Ten tweede is de vraag naar de geschreven pers afgenomen. Deze ontwikkelingen worden ook nog eens versterkt door de huidige laagconjunctuur. Ten slotte leidt het realiseren van kostenbesparingen door schaalvergroting tot de afname van diversiteit van regionale dagbladen.
Download het hele rapport (PDF).