Onlangs kwam ik uit het bos met mijn hond en passeerde een bord waarop stond dat je in het gebied waar wij liepen de hond aangelijnd moet hebben. Dat wisten we niet. Hadden we ook niet kunnen weten, want waar we het bos in gingen, stond niet zo’n bord. Sterker nog, daar stond helemaal geen bord. Benieuwd wat er gebeurd zou zijn als wij de boswachter van dienst tegen het lijf waren gelopen. Zo’n boswachter diende zich onlangs wel aan via mijn mailbox. Het betrof het vermaarde Persmission Machine uit België, dat o.a. in opdracht van het ANP het net afsnuffelt naar illegaal gebruik van beeldmateriaal. Illegaal in de zin van niet rechthebbend, zonder licentie, – bronvermelding en wat dies meer zij.

Er viel een ingebrekestelling op de digitale mat, betreffende een thumbnail die ik ooit in 2013 bij een artikel had geplaatst. Een plaatje van 200 x 175 waarop een aantal covers van dagbladen op staan. Dat maakt zo’n artikel nou net even iets leuker.

De onverbiddelijkheid van de ingebrekestelling is prangend en wordt onderstreept met de dreiging om bij niet-betalen de deurwaarder in te schakelen, danwel een gerechtelijke procedure op te starten. Nadat ik via mail mijn mea culpa had betuigd, lag de volgende dag dezelfde ingebrekestelling op de analoge mat.

Of ik destijds de gebruiksrechten heb gecheckt weet ik niet. Wat ik wel weet is dat ik altijd moeite doe om te achterhalen van wie het beeld is en dan zet ik de bron of afzender van de visual erbij. Hetzelfde geldt overigens voor rapporten en data die ik gebruik in mijn artikelen. Altijd bronvermelding!

Nu dus niet, maar dat had ook niet geholpen. ANP en Permission Machine accepteren geen gebruik van beeldmateriaal zonder een licentie. Dat is op zich een hele goede gedachte, maar ik ben van mening dat er nuance mag zijn. En die is er niet.

Als ik dat beeld nou had gebruikt voor een cover van een tijdschrift, een brochure, een advertentie of andere vormen van commercieel gebruik, dan geef ik ze volkomen gelijk. Maar in dit geval is het een kleine garnering bij een artikel op een niet-commercieel blog dat alle content voor iedereen beschikbaar stelt via Creative Commons. Het is bovendien een thumbnail. Uit 2013.

Een waarschuwing was in dit geval op zijn plaats geweest, maar daar doet de Plaatjespolitie niet aan. Vroeger had je van die agenten die je ter plekke nog in de gelegenheid stelde om je achterlicht van je fiets te maken. Andere agenten stonden achter een boom met default een bonnenboekje in de hand. De vergelijking dringt zich op. Ook met het bos waar ik liep met de hond. Eerst een rondje om het bos om te kijken waar de borden staan en lezen wat daar opstaat. Dan pas het bos in.

Kwestie van beleid en wat je wilt bereiken. Het doel is evident, namelijk om illegaal gebruik van beeldmateriaal te voorkomen. Dat kan ook met een waarschuwing en bewustmaking en hoeft niet per se met een (dreig-) brief. De goede wil is er, getuige de legio vermeldingen bij andere artikelen. Maar helaas, de tool van Permission Machine en de uren van de advocaten die er mee snuffelen moeten ook betaald worden.

Het gevolg is wel dat ik alle visuele franje van mijn blog heb gehaald. Na 14 jaar artikeltjes tikken is de berg te controleren plaatjes te hoog geworden. Het risico op een volgende ingebrekestelling overigens ook. Mediaonderzoek.nl is een gratis blog, dat moet ook zo blijven.

En eigenlijk heeft het wel wat zo’n plaatjesarm blog. Misschien binnenkort maar ‘s overschakelen op zwart/wit. Maakt voor de content niet uit, die blijft even saai . . .

Dee column verscheen eerder op Nederlands MediaNieuws.