Vandaag presenteerde Theo Huibers (Prof. Dr.) de vierde editie van het onderzoek ‘Uitgever aan het woord’ tijdens het Nationale Uitgeverscongres. En Theo deed dat op een zeer ludieke manier door de zaal zelf te laten raden naar de meest opmerkelijke uitkomsten. Aan de hand van een scorekaart (à la golf) moesten we 18 multiple choice vragen invullen. Joris van Heukelom, later die middag actief in het mediadebat, was mijn marker waarvan het humeur gaande de 18 holes verre van opknapte.

Het onderzoek is gehouden onder 159 uitgevers – die allen uitgebreid aan het woord komen – en heeft als doel om trends en ontwikkelingen in de uitgeefwereld in kaart te brengen.

De zes belangrijkste uitkomsten uit het onderzoek zijn:

1. Uitgevers blijven hun bestaande productportfolio uitbreiden met nieuwe producten en diensten. Er wordt nauwelijks afscheid genomen van het klassieke aanbod, maar wel veel nieuw aanbod toegevoegd.
2. De algmene verwachting is dat printuitgaven minder interessant worden, maar wel een substantieel deel van het uitgeefpakket blijven.
3. Uitgevers behalen hun omzet voornamelijk met papieren producten.
4. De verwachtingen ten aanzien van het aanbieden van nieuwe online producten en diensten met nieuwe inkomstenmodellen blijven onverminderd hoog.
5. Uitgevers spelen gretig in op de mogelijkheden die externe zoekmachines bieden. Ook willen ze de komende twee jaar aan de slag met eigen zoeksystemen om de informatie (nog) beter te ontsluiten.
6. Om de nieuwe ambities op uitgeefgebied te realiseren denkt de uitgever voornamelijk aan overnames en het sluiten van strategische allianties.

Het persbericht over het onderzoek zegt hierover:

Hoewel de bedrijven veel digitale producten aan hun assortiment toevoegen, slagen zij er niet in significante online omzet te genereren. Tweederde van de omzet van Nederlandse uitgevers komt nog altijd voor rekening van het traditionele boek en tijdschrift en de bedrijven verwachten dat hierin de komende twee jaar geen verandering zal optreden.

Hoewel digitale producten nog weinig omzet opleveren, verwachten de bedrijven dat het aantal online producten de komende twee jaar verder zal groeien. Vooral het aanbod van podcasting, e-books, printing on demand en gepersonaliseerde informatie zal volgens de uitgevers de komende twee jaar fors groeien.

Een beperkt aantal uitgevers slaagt er op dit moment in substantiële omzet te genereren uit online producten. Van de 159 onderzochte uitgevers heeft 60% op dit moment minder dan 750.000 euro online omzet. Ruim 25% slaagt erin meer dan 750.000 euro om te zetten.

Volgens Rob Groot, segmentleider Media & Publishing bij KPMG, toont het onderzoek dat vooral kleine uitgevers voor hun bestaansrecht aangewezen blijven op het boek. Groot: “Deze bedrijven halen nog altijd 40% van hun omzet uit dit product, terwijl dit voor grote uitgevers iets meer dan 30% is. Alle uitgevers zien dit percentage overigens de komende twee jaar teruglopen in het voordeel van digitale producten. Middelgrote bedrijven verwachten de komende twee jaar relatief veel omzet van gepersonaliseerde informatie, terwijl de grote uitgevers veel heil zien in het aanbieden van informatie via de pda. Kleine uitgevers verwachten daarentegen forse groei in podcasting.”

Uit het onderzoek van KPMG blijkt dat er tussen de verschillende uitgevers aanzienlijke verschillen bestaan in het realiseren van de nieuwe ambities op uitgeefgebied. Groot: “Deze verschillen uiten zich vooral in de strategie voor de komende twee jaar. Waar grote en middelgrote uitgevers samenwerking in strategische allianties hoog op de agenda hebben staan, zien kleine uitgevers hier veel minder in. Ook per type uitgever zijn er opvallende verschillen. Vooral uitgevers van publiekstijdschriften denken dat het op het gebied van fusies en overnames onrustig zal blijven. De bedrijven voorzien de komende twee jaar een stijging in het aantal trasancties van 37 naar 67%. Daarnaast verwachten zij dat het aantal strategische allianties zal toenemen van 67% dit jaar tot 80% vin 2009.”

De meeste uitgevers blijken zoekmachines zoals Google niet langer als een vijand te beschouwen. Groot: “De helft van de uitgevers laat inmiddels content voor een deel ontsluiten door een zoekmachine. Naar verwachting zal binnen twee jaar 75% van de uitgevers hiertoe zijn overgegaan. Bijna één op de vier uitgevers bouwt bovendien momenteel aan eigen zoeksystemen, een percentage dat binnen twee jaar zal oplopen naar bijna 50%, een signaal dat de wens om gepersonaliseerde en gesegmenteerde content aan te bieden steeds concreter wordt.”

Bovenstaande uitkomsten zijn min of meer generiek voor alle uitgevers. Speciaal voor de B2B-uitgevers is in opdracht van de Groep Uitgevers van Vak en Wetenschap een rapportage in PDF opgesteld die hier op te vragen is. De algemene rapportage is hier aan te vragen.

De posting over de 2006-editie staat hier.