Jongeren minder mediawijs dan gedacht

Jongeren hebben de naam goed met digitale media om te kunnen gaan, maar echt heel mediawijs zijn ze (nog) niet. Bijna tweederde van de Nederlandse jongeren heeft hun mediagebruik onvoldoende onder de duim, zo blijkt uit onderzoek van Kantar Public dat vandaag in het kader van de Week van de Mediawijsheid is gepubliceerd. Het onderzoek (n = 1.059) is uitgevoerd in opdracht van Mediawijzer.net, het Nederlandse netwerk voor mediawijsheid. Zo blijkt dat veel jongeren (13-18 jaar) niet de commerciële en politieke belangen doorzien die bij media komen kijken. Bovendien weten ze de mogelijkheden van digitale media maar beperkt te benutten.

Voor het onderzoek kregen ruim duizend jongeren van 13 tot 18 jaar een vragenlijst voorgelegd waarin verschillende aspecten van mediawijsheid aan bod komen. Zo is met de vragenlijst onder meer gekeken naar de manier waarop jongeren digitale media gebruiken, hoe ze met anderen communiceren en in hoeverre ze doorzien hoe digitale media werken. Van de 100 punten die jongeren met de vragenlijst konden behalen (volledig mediawijs), scoorden ze een gemiddelde van zo’n 50 punten. De onderzoeksresultaten laten zien dat meisjes (52 punten) iets mediawijzer zijn dan jongens (47 punten) en dat de mate van mediawijsheid stijgt naarmate het eigen opleidingsniveau en de sociale klasse van de ouders stijgt. Leeftijd blijkt er in de groep van 13 tot 18-jarigen minder toe te doen.

Grote verschillen in mediawijsheid
Jongeren hebben moeite te doorzien hoe commerciële en politieke belangen het medialandschap vormgeven, blijkt uit het onderzoek. Zo herkent driekwart van de jongeren het niet wanneer een bericht op Instagram gesponsord is of een foto overduidelijk gemanipuleerd. 61 procent van de jongeren beseft niet dat vloggers op YouTube worden betaald uit de reclameinkomsten van het videoplatform. Het onderzoek laat verder zien dat de onderlinge verschillen tussen jongeren groot zijn. Koplopers (19% van de jongeren) zijn veel actiever bezig met de mogelijkheden van digitale media, waar achterblijvers (eveneens 19%) zich een stuk passiever en meer consumptief opstellen.

“Elk kind moet zich online veilig kunnen bewegen, ongeacht het opleidingsniveau. Dit moet standaard onderdeel zijn van de verplichte lesstof in het onderwijs. Nu lopen jongeren onnodig veel risico’s”, zegt Berkhout. Zo neemt meer dan 70 procent van de jongeren uit de groep achterblijvers onvoldoende maatregelen om hun apparaten en daarmee ook hun eigen privacy voldoende te beschermen. Op de stelling ‘Ik maak me niet zo druk om veiligheid’ reageert liefst 34 procent van deze jongeren bevestigend. Ter vergelijking: bij de groep koplopers is dit slechts 5 procent.

Een blik op de doelen die jongeren via digitale media willen bereiken, laat positieve effecten zien. Meer dan 60 procent van de jongeren gebruikt digitale media bijvoorbeeld om ergens beter in te worden of nieuwe dingen te leren. En meer dan de helft van de jongeren zet digitale media in om vriendschappen te versterken. Toch zijn ook hier duidelijke verschillen. Zo gebruikt van de groep koplopers 59 procent digitale media om bezig te zijn met voeding, gezondheid en fitness, terwijl dit percentage bij de rest van de jongeren rond de 30 procent ligt.

Over het onderzoek 
Het onderzoek ‘Hoe mediawijs zijn jongeren?’ is onderdeel van een serie onderzoeken die Mediawijzer.net. heeft laten uitvoeren. Met deze onderzoeken wil Mediawijzer.net inzicht bieden in de stand van mediawijsheid in Nederland. Uit één van deze onderzoeken, naar de mediawijsheid van volwassenen, bleek ook al dat er grote verschillen bestaan tussen koplopers en kwetsbaren.

2.850 x bekeken
Scroll naar boven